Υπάρχει διάχυτη ανησυχία ότι η παγκόσμια ενεργειακή κρίση θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά την χιονοδρομία και τον χειμερινό τουρισμό, γενικότερα. Με τις τιμές ρεύματος και καυσίμων να κυμαίνονται σε πολύ υψηλά επίπεδα, εκφράζονται φόβοι ότι κάποια χιονοδρομικά κέντρα δεν θα μπορέσουν να τεθούν σε πλήρη λειτουργία, επιδρώντας αρνητικά και στην οικονομία των γύρω περιοχών.
Η λειτουργία των χιονοδρομικών κέντρων έχει αυξημένες ενεργειακές απαιτήσεις. Τα κανόνια τεχνητής χιόνωσης, οι αναβατήρες, τα μπαρ και τα εστιατόρια καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας για να καλύψουν τις ανάγκες των επισκεπτών. Εκτιμάται ότι κάποια μεγάλα κέντρα απαιτούν το ισοδύναμο ενέργειας 30-40.000 νοικοκυριών κάθε χρόνο. Καθώς οι κυβερνήσεις προσπαθούν να περιορίσουν την κατανάλωση σε δημόσια κτίρια και υποδομές σε όλη την Ευρώπη και προειδοποιούν για πιθανά blackouts, πολλοί από τους χειμερινούς προορισμούς ετοιμάζονται για προσαρμογή στη νέα πραγματικότητα.
Η Ελβετική κυβέρνηση δημοσίευσε σχέδιο έκτακτης ανάγκης τεσσάρων σταδίων. Στην Γαλλία οι υπεύθυνοι των θερέτρων συντάσσονται με την κυβέρνηση και προειδοποιούν ότι κάποια από αυτά ενδέχεται να μην λειτουργήσουν. Στις Άλπεις τα χιονοδρομικά αναζητούν τρόπους εξοικονόμησης ενέργειας, ενέργεια από εναλλακτικές πηγές και έσοδα με τα οποία θα μπορέσουν να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες.
Προτάσεις που έχουν τεθεί προς συζήτηση:
- Μείωση των αναβατήρων που βρίσκονται σε λειτουργία
- Μείωση της ταχύτητας των αναβατήρων
- Μείωση της θέρμανσης στους εσωτερικούς χώρους (πχ σαλέ) και της παροχής ζεστού νερού στις τουαλέτες
- Κατάργηση του νυκτερινού σκι
- Περιορισμούς στην χρήση του στόλου των οχημάτων διάστρωσης πιστών
- Περιορισμούς στην χρήση τεχνητής χιόνωσης
Πως επηρεάζει η αυξημένη τιμή ρεύματος και καυσίμων την λειτουργία των χιονοδρομικών κέντρων
Οι λογαριασμοί ενέργειας αποτελούσαν το 5% του προϋπολογισμού ενός μέσου χιονοδρομικού στη Γαλλία. Με τις εκτιμώμενες αυξημένες τιμές, για τον προσεχή χειμώνα, το ποσοστό αυτό θα μπορούσε να εκτοξευτεί στο 25%. Το 70% των κέντρων στη Γαλλία έχουν τριετές συμβόλαιο με την κρατική εταιρία ηλεκτρισμού EDF. Αυτή την εποχή προσπαθούν να επαναδιαπραγματευτούν τα σχετικά συμβόλαια καθώς η εταιρεία αυξάνει την τιμή του ρεύματος κατά 20 φορές. Ο Sébastien Giraud από το Villard-de-Lans προειδοποιεί ότι αν γίνουν αποδεκτές οι νέες τιμές δεν θα μπορέσουν να λειτουργήσουν το χιονοδρομικό, καθώς θα είναι αδύνατο να καλύψουν το λογαριασμό ρεύματος.
Το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας είναι το τρίτο κατά σειρά έξοδο και για τα χιονοδρομικά στη Νορβηγία.
Ποσοστό ενέργειας που καταναλώνεται στον κλάδο της χιονοδρομίας
Τα Ελβετικά χιονοδρομικά κέντρα καταναλώνουν 183 GWh το χρόνο, το ίδιο όσο και μία μέτριου μεγέθους πόλη σαν το Thun ή το Baden. 55% της ηλεκτρικής ενέργειας χρησιμοποιείται για τους αναβατήρες, 32% για παραγωγή χιονιού και 13% για λοιπές υπηρεσίες όπως εστιατόρια. Αν και σε πρώτη ανάγνωση τα νούμερα μοιάζουν μεγάλα, δεν είναι τόσο, καθώς συνολικά ο κλάδος της χιονοδρομίας καταναλώνει το 0,34% ενέργειας που χρειάζεται η χώρα. Για το λόγο αυτό εγείρονται ενστάσεις για το κατά πόσο θα πρέπει να υπάρξουν περιορισμοί στην συγκεκριμένη δραστηριότητα. Τέτοιοι περιορισμοί με την σειρά τους θα επηρεάσουν αρνητικά συγκεκριμένα επαγγέλματα αλλά και ολόκληρες περιοχές, των οποίων η οικονομική δραστηριότητα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την λειτουργία του χιονοδρομικού. Ειδικά για την Ελβετία οι ενστάσεις αυτές είναι αρκετά έντονες καθώς η χώρα δεν αντιμετωπίζει ιδιαίτερο ενεργειακό πρόβλημα λόγω του εκτεταμένου δικτύου ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των πυρηνικών εργοστασίων. Οι πρώτοι που κινδυνεύουν να πληγούν άμεσα από την λήψη περιοριστικών μέτρων αναμένεται να είναι το προσωπικό των πιστών για τους οποίους εκτιμάται ότι το 70% του εισοδήματός τους δημιουργείται κατά την χειμερινή σεζόν.
Μέτρα απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα
Σε αρκετές χώρες καταβάλλονται πολυετείς προσπάθειες προκειμένου τα χιονοδρομικά να απεξαρτηθούν από την χρήση ορυκτών καυσίμων και να στραφούν κατά το δυνατό σε ανανεώσιμες.
Η Ελβετία πρωτοπορεί με το Andermatt να είναι carbon neutral. Το Zermatt έχει σταθμούς φωτοβολταϊκών (μόνο στο Matterhorn Glacier Ride I παράγονται 270,000 kWh). Στο Laax έχουμε ειδικά σχεδιασμένα κτίρια, υπεραποδοτικούς ενεργειακά αναβατήρες και συστήματα παραγωγής χιονιού χαμηλής κατανάλωσης.
Το Serre Chevalier στις Γαλλικές Άλπεις έθεσε το 2006 στόχο για παραγωγή του 30% της ενέργειας που καταναλώνει έως το 2023. Ο στόχος αυτός έχει ήδη επιτευχθεί. Είναι το μόνο χιονοδρομικό κέντρο στον κόσμο που χρησιμοποιεί ταυτόχρονα 3 μεθόδους παραγωγής: υδροηλεκτρική, ηλιακά πάνελς και μικρές ανεμογεννήτριες. “Η ενέργεια καταναλώνεται άμεσα επί τόπου” εξηγεί ο διευθυντής του κέντρου Patrick Arnaud. Όταν το χιονοδρομικό βρίσκεται σε λειτουργία η παραγόμενη ενέργεια καλύπτει μέρος των αναγκών του. Στην χαμηλή σεζόν η πλεονάζουσα ενέργεια διατίθεται και πωλείται στο δίκτυο.
Στην Αυστρία το Ski Welt ήταν η πρώτη περιοχή με αναβατήρα (Sonnenlift) 100% τροφοδοτούμενο από ηλιακή ενέργεια από το 2008.
Προγραμματισμός για την τρέχουσα σεζόν
Τα χιονοδρομικά στην Γαλλία προσπαθούν να επιτύχουν μείωση της κατανάλωσης κατά 10%. Μια τέτοια μείωση θα γίνει δυνατή με κατάργηση του νυκτερινού σκι και επιβράδυνση της ταχύτητας των αναβατήρων. Στην Αυστρία, τα χιονοδρομικά στο Τιρόλο αισιοδοξούν ότι θα πετύχουν αντίστοιχη μείωση με κατάργηση του νυκτερινού σκι και λιγότερους αναβατήρες σε λειτουργία. Παράλληλα εξετάζεται και η επιβράδυνση των αναβατήρων αλλά και η αποδοτικότητα του στόλου των οχημάτων της πίστας. Στην Ελβετία τα χιονοδρομικά ενδέχεται να κληθούν από την κυβέρνηση να περιορίσουν την κατανάλωσή τους κατά 20%.
Αυξήσεις τιμών
Με αρκετό ενδιαφέρον αναμένονται οι τιμές των εισιτηρίων την νέα χιονοδρομική σεζόν καθώς εκφράζεται ανησυχία ότι μέρος των αυξημένων ενεργειακών τιμολογίων των κέντρων θα μετακυλιστεί στους επισκέπτες. Υπάρχει αρκετός σκεπτικισμός για μια τέτοια εξέλιξη καθώς οι προηγούμενες δύο χρονιές είχαν αρκετά έκτακτα μέτρα λόγω της πανδημίας. “Αντιμετωπίσαμε τον Covid και τώρα έχουμε νέες προκλήσεις με τις αυξανόμενες τιμές της ενέργειας και τον πληθωρισμό”, δήλωσε η Martina Jamnig από το Εθνικό Γραφείο Τουρισμού της Αυστρίας.
Στην περιοχή Dolomiti Superski αναμένεται αύξηση του ski pass καθώς οι τιμές ενέργειας έχουν τριπλασιαστεί. Οι τιμές δεν θα επηρεάσουν μόνο τα χιονοδρομικά αλλά και την διαμονή καθώς τα καταλύματα πληρώνουν περισσότερο για φως και θέρμανση.
Στην Ελβετία οι εκτιμώμενες αυξήσεις μιλούν για δεκαπλασιασμό του ενεργειακού κόστους ή και περισσότερο κατά το χειμώνα οπότε θεωρείται πιθανή η αύξηση των τιμών και εκεί.
Ενδεικτικά αναφέρουμε πως το κόστος του εβδομαδιαίου εισιτηρίου των Γαλλικών Val d’Isère Téléphériques αυξήθηκε κατά 10% από 324€ την περασμένη σεζόν σε 360€, προκειμένου να καλυφθούν οι αυξημένες ανάγκες.
Κάποια χιονοδρομικά καταφεύγουν σε διαφορετικές λύσεις προκειμένου να βρουν έξτρα πόρους. Το Courchevel σκέφτεται να μισθώσει το εμβληματικό κτήριο Office du Tourisme σε ένα κοσμηματοπωλείο που ειδικεύεται σε ρολόγια Rolex. Η κίνηση θα συγκεντρώσει κεφάλαια για το δημοφιλές θέρετρο Three Valleys, το οποίο φέρεται ως χρεωμένο μετά την πανδημία του Covid και μετά την αναχώρηση των περισσότερων από τους Ρώσους επισκέπτες του, νωρίτερα φέτος.
Να προσθέσουμε τέλος ότι η αύξηση των τιμών των καυσίμων αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά και τις μετακινήσεις των χιονοδρόμων τόσο με ίδια μέσα όσο και με τουριστικό πρακτορείο.
Αισιόδοξοι οι τουριστικοί πράκτορες
Παρά τον σκεπτικισμό τα μέχρι τώρα στοιχεία από τους τουριστικούς πράκτορες είναι παραπάνω από αισιόδοξα. Το Sno.co.uk αναφέρει αύξηση προκρατήσεων 40% από την καλύτερη προηγούμενη χρονιά με τους πελάτες να στρέφονται στα πακέτα all-inclusive για να αποφύγουν έξτρα κόστη στο βουνό. Η αύξηση αυτή καταγράφεται παρά την άνοδο των τιμών διακοπών κατά περίπου 10%.
Το Crystal Ski, το μεγαλύτερο Βρετανικό ταξιδιωτικό γραφείο προβλέπει ότι οι πωλήσεις θα ανέλθουν στα προ πανδημίας επίπεδα.
Το Skiworld, ένας από τους μεγαλύτερους διαχειριστές σαλέ, με 60 ιδιοκτησίες στις Άλπεις, εκτιμά μια άνοδο στις τιμές της τάξεως του 5% αλλά ταυτόχρονα αναφέρει ότι οι μέχρι τώρα κρατήσεις αποτελούν ευχάριστη έκπληξη.
Πηγές
planetski.eu
npr.org
snowbrains.com
brusselstimes.com
lobenews.com